Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Bác sĩ Nhi sơ sinh -Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Ăn dặm truyền thống là gì?
Ăn dặm truyền thống là phương pháp ăn dặm lâu đời, được cha ông ta ưa chuộng sử dụng trong việc nuôi con nhỏ. Cách chế biến bao gồm việc xay nhuyễn các loại thức ăn và trộn chung vào loại đồ ăn chính, ban đầu là với bột, sau đó là các loại thịt, cá, rau, củ để tạo ra các món cháo và bột khác nhau.
2. Lợi thế của thực đơn ăn dặm truyền thống
- Thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 tháng đến 7 tháng tuổi giúp đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng, đủ cả 4 nhóm thực phẩm: Chất béo, chất bột đường, chất đạm, vitamin và khoáng chất trong mỗi bữa ăn của bé.
- Tuân thủ ăn dặm theo từng giai đoạn (từ sữa mẹ sang thức ăn lỏng, rồi sau đó là thức ăn đặc) sẽ tạo thói quen tốt cho bé về ăn uống, tránh trường hợp bé biếng ăn và dạ dày phải làm việc quá sức từ sớm.
- Với đồ ăn được xay nhuyễn, ăn dặm truyền thống cũng giúp hệ tiêu hóa học tập và làm quen với các thực phẩm mới.
- Việc chế biến món ăn của mẹ cũng không mất quá nhiều thời gian, tiện lợi và cực kỳ nhanh chóng.
Xem ngay: Hướng dẫn xay, trộn và bảo quản bột gạo nấu cháo cho bé
3. Các điểm cha mẹ cần lưu ý khi bắt đầu cho con ăn dặm truyền thống
Ăn dặm truyền thống hay ăn dặm bé tự chỉ huy, ăn dặm kiểu Nhật... đều có chung các nguyên tắc. Bố mẹ nên quan tâm một số lưu ý sau đây để lên thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 - 7 tháng tốt nhất:
- Chỉ tập ăn dặm khi trẻ đã sẵn sàng. Nếu tập ăn dặm quá sớm đường tiêu hoá của trẻ sẽ rất khó làm việc, không hấp thu đầy đủ chất dinh dưỡng tốt, thậm chí còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên, nếu để trẻ ăn dặm quá muộn sẽ không thể có đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển của bé, từ đó làm trẻ chậm lớn và suy dinh dưỡng. Các chuyên gia khuyến cáo nên tập cho bé ăn dặm truyền thống từ 6 tháng tuổi trở lên.
- Giai đoạn đầu, mẹ cho bé làm quen với thực ăn nên không nhất thiết ăn nhiều chất, số lượng nhiều ngay từ đầu mà dần dần có thể nâng lên từng cấp một. Ví dụ, từ loại thức ăn lỏng sang thức ăn dạng đặc, từ loại thức ăn mịn đến thức ăn thô và từ một nhóm thức ăn sang nhiều nhóm thức ăn.
- Đa dạng thực đơn với các nhóm thức ăn như nhóm tinh bột, nhóm béo, nhóm đạm, nhóm vitamin và chất khoáng cần thiết.
- Trong giai đoạn đầu này, ăn dặm chỉ là nguồn năng lượng phụ, nguồn năng lượng chính vẫn là từ sữa mẹ hay Vì thế, trẻ vẫn phải duy trì 400 - 500 ml sữa mỗi ngày.sữa công thức.
4. Cần có những chất gì trong thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 -7 tháng tuổi?
Việc ăn dặm cần đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé, giúp bé phát triển tốt về mặt trí tuệ lẫn thể chất. Do đó, một thực đơn ăn dặm truyền thống dành cho bé 6 - 7 tháng tuổi cần đảm bảo đầy đủ những chất sau:
- Chất đạm: thịt bò, cá, trứng, phô mai, sữa, các loại đậu,...
- Tinh bột: Các loại ngũ cốc, khoai lang, mì ống, khoai tây, bánh mì...
- Vitamin: Có nhiều trong các loại rau xanh, củ, quả chín.
- Chất béo: Có trong họ đậu, hạt và dầu thực vật như hạt gạo nếp hay gạo tẻ, hạt vừng, đậu nành, đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh,...
Đây là 4 nhóm dưỡng chất cần thiết và quan trọng nhất. Ngoài ra, trong giai đoạn ăn dặm, bé yêu cũng nên được bổ sung:
- Chất sắt: Các loại đậu nghiền bột như đậu tây, đậu đen, đậu lăng hay các loại rau có màu xanh đậm.
- Vitamin D: Nắng buổi sớm rất tốt nên mẹ có thể cho bé tắm nắng hoặc cho bé ăn dặm từ các nguyên liệu cá hồi để bổ sung vitamin D.
- DHA: Có nhiều trong sữa mẹ.
Xem ngay: Số bữa ăn dặm trong ngày của trẻ từ 6 tháng - 24 tháng
5. Các nguyên tắc khi xây dựng thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 - 7 tháng
Một số nguyên tắc trong thực đơn ăn dặm truyền thống mẹ cần chú ý:
- Số bữa ăn dặm: 1-2 bữa/ngày. Khi bé cứng cáp hơn, mẹ có thể cho bé ăn trái cây hay sữa chua trong bữa phụ.
- Số bữa uống sữa bột hay sữa mẹ: 3-4 bữa/ngày và tùy theo nhu cầu của trẻ.
- Những món cho bé ăn phải được nghiền nhuyễn hoặc có độ mềm cao.
- Bước đầu cho bé làm quen với bột ăn dặm có vị ngọt một thời gian sau khi quen các mẹ cần chuyển sang bột ăn dặm có vị mặn.
- Tuyệt đối không được cho thêm các loại gia vị của người lớn vào trong khẩu phần ăn dặm của bé.
- Tập cho bé ăn dặm theo trình tự: Bắt đầu từ ngũ cốc (như cháo trắng), tiếp theo là rau củ, quả (ví dụ như: khoai lang, cà rốt, bí đỏ, chuối, bơ...), sau đó đến thịt heo, thịt gà nạc.
- Các bà mẹ nên chú ý tránh cho bé dùng những món ăn, thực phẩm dễ gây dị ứng, như mật ong, đậu phộng,...
6. Các cách nấu thực đơn ăn dặm truyền thống dành cho bé 6-7 tháng
6.1. Cháo mịn nấu với cà rốt đơn giản
Nguyên liệu: Cháo trắng, cà rốt.
Cách nấu:
- Đầu tiên, mẹ nấu cháo trắng theo tỉ lệ 1:10 gạo/nước. Tiếp đó, rây qua lưới cho thật mịn rồi lấy nước cất.
- Cà rốt gọt vỏ và rửa sạch. Đem luộc hoặc hấp cho chín mềm, xong đem ra ray hoặc nghiền nhỏ.
- Để cho bé ăn dặm, mẹ trộn 2 thìa cháo nhuyễn và 2 thìa cà rốt nhuyễn rồi đảo đều.
6.2. Súp khoai tây sữa bổ dưỡng
Nguyên liệu gồm có: 60ml sữa mẹ/ sữa công thức, nửa củ khoai tây.
Cách nấu:
- Khoai tây gọt vỏ, rửa sạch rồi bổ nhỏ. Đem luộc hoặc hấp chín mềm.
- Sau đó, sữa cho vào nồi nấu cùng khoai tây đến lúc khoai mềm.
- Cuối cùng, mẹ lấy hỗn hợp đó xay nhuyễn hoặc rây qua lưới để lấy hỗn hợp loãng, mềm mịn.
6.3. Bơ trộn sữa bổ mát dễ làm
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 1/4 quả bơ chín, 50 - 60ml sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Cách nấu:
- Với bơ chín, mẹ bỏ vỏ và thái lát rồi đem nghiền cho mịn.
- Tiếp đến, cho sữa vào bơ đã được xay nhuyễn rồi trộn đều.
7. Gợi ý thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6-7 tháng tuổi
Dựa vào khẩu vị, sở thích ăn uống của bé, bố mẹ có thể lên thực đơn phù hợp dành cho trẻ. Gợi ý dưới đây dành cho bé từ 6-7 tháng tuổi:
- Thứ 2: Cháo mịn bí đỏ, sữa.
- Thứ 3:.Cháo mịn bắp cải, đậu xanh.
- Thứ 4: Cháo mịn trứng, cà chua.
- Thứ 5: Khoai lang nghiền, cải thìa.
- Thứ 6: Cháo mịn cà rốt, bông cải.
- Thứ 7: Súp khoai tây sữa, đậu.
- Chủ nhật: Cháo bí đỏ, cải xoăn.
Về sau, bé khi đã quen dần với việc ăn dặm cha mẹ có thể kết hợp các loại đạm vào trong khẩu phần ăn của con như: Thịt bò, heo, cá và cua đồng, lươn,.. .để đa dạng hơn các món ăn và thay đổi mùi vị của con trẻ.
Tóm lại, thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 đến 7 tháng tuổi không còn quá xa lạ với nhiều bậc phụ huynh. Tuy nhiên, với những người lần đầu làm mẹ thì nên tìm hiểu tường tận, tiếp cận nguồn thông tin chính xác là cần thiết. Việc này sẽ giúp các cha mẹ xây dựng được thực đơn ăn dặm truyền thống một cách khoa học và đạt hiệu quả cao cho con trẻ.
Ngoài ra, cha mẹ cũng cần chú ý bổ sung các vi chất cần thiết cho trẻ như: Selen, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... Đặc biệt là loại kẽm sinh học để cải thiện vị giác, giúp trẻ ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.
Để có thêm kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi, cha mẹ hãy thường xuyên truy cập website vinmec.com và đặt hẹn với các bác sĩ, chuyên gia Nhi - Dinh dưỡng của Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec khi cần tư vấn về sức khỏe của trẻ.
