1. Nguyên nhân và dấu hiệu bệnh quai bị ở người lớn
1.1. Nguyên nhân gây bệnh
Quai bị là một bệnh truyền nhiễm do virus quai bị (Mumps virus) làm sưng và gây sưng và đau một hoặc nhiều tuyến nước bọt. Chủng virus này có khả năng tồn tại rất lâu ở bên ngoài cơ thể (khoảng 30 - 60 ngày ở nhiệt độ 15 - 20 độ C).
Virus mumps gây bệnh quai bị
Các yếu tố sau được xem là làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý này:
- Người chưa có miễn dịch bảo vệ.
- Người đang sống chung, tiếp xúc hoặc sinh hoạt tập thể, dùng chung đồ dùng với người bị quai bị.
1.2. Các dấu hiệu quai bị ở người lớn
Người lớn bị quai bị thường có các dấu hiệu sau:
- Toàn thân mệt mỏi.
- Đau nhức xương khớp, ăn ngủ kém.
- Đau cơ.
- Đam hàm hoặc tai.
- Nhức đầu, sốt.
- Đau ở quanh ống tai ngoài sau đó lan ra xung quanh gây khó nói, khó nuốt, khó há miệng. Có thể bị đau tại các điểm như: điểm khớp thái dương hàm, điểm mỏm chũm, điểm hạch dưới hàm.
- Sưng to quanh ống tai sau đó lan ra trước tai, mỏm chũm, lan xuống dưới hàm và làm mất rãnh dưới hàm. Tuyến sưng to làm vành tai bị đẩy ra ngoài và lên trên, đôi khi còn khiến cho khuôn mặt bị biến dạng.
- Đau một hoặc cả hai bên tinh hoàn của nam giới.
2. Người lớn bị quai bị có thể phải đối diện với nhiều biến chứng nguy hiểm
2.1. Những biến chứng nguy hiểm khi người lớn bị quai bị
Thường thì bệnh quai bị ở người lớn có thể tự khỏi trong 7 ngày nếu biết cách chăm sóc đúng nhưng ngược lại, người lớn bị quai bị có thể sẽ phải đối diện với rất nhiều biến chứng nguy hiểm:
- Mất thính lực
Người bị quai bị có thể sẽ mất thính lực 1 hoặc cả hai bên tai. Biến chứng này dễ xảy ra ở giai đoạn bệnh khởi phát vì lúc này virus gây tổn thương tới ốc tai. Những trường hợp quai bị gây điếc tai thường không có khả năng hồi phục nên ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Quai bị có thể biến chứng gây viêm tinh hoàn ở nam giới
- Viêm tinh hoàn
Đây là một dạng viêm tinh hoàn đặc hiệu với dấu hiệu sưng to tinh hoàn gấp 2 - 3 lần, vùng bìu bị đau, mào tinh dày bất thường, cơ thể mệt mỏi và sốt cao. Trong số bệnh nhân gặp phải biến chứng này có khoảng 30% bị teo tinh hoàn nên nguy cơ vô sinh rất cao.
- Viêm buồng trứng
Người lớn bị quai bị trong trường hợp là nữ giới có thể bị viêm buồng trứng với các dấu hiệu: sốt, khí hư ra nhiều và có mùi hôi, khí hư thay đổi về màu sắc, đau hố chậu, đau bụng âm ỉ,... Nếu không được điều trị đúng và kịp thời viêm buồng trứng do quai bị có thể thành viêm buồng trứng mãn tính, u nang ống dẫn trứng, dính buồng trứng, mưng mủ buồng trứng, u nang buồng trứng, tắc vòi trứng,... ảnh hưởng trực tiếp đến thiên chức làm mẹ của nữ giới.
- Nhồi máu phổi
Đây là hiện tượng thiếu máu nuôi dưỡng ở một vùng phổi có thể gây hoại tử mô phổi. Biến chứng này có thể xảy ra sau viêm tinh hoàn do quai bị vì nó chịu ảnh hưởng của huyết khối từ tĩnh mạch tuyến tiền liệt.
- Viêm não
Virus quai bị sau khi xâm nhập vào cơ thể sẽ tấn công hệ thần kinh trung ương từ đó gia tăng nguy cơ viêm não và viêm màng não. Người lớn bị quai bị rất dễ gặp biến chứng này.
- Viêm tụy
Đây là một biến chứng tương đối nặng do quai bị gây ra. Biến chứng này dễ xảy ra ở ngày thứ 4 - 10 của bệnh quai bị, sau khi viêm tuyến mang tai đã đỡ. Nếu bị biến chứng này người bệnh sẽ cảm thấy buồn nôn, tụt huyết áp, đau bụng nhiều, sốt, đi ngoài phân lỏng, đau thượng vị, đầy bụng,...
- Sảy thai hoặc dị dạng thai nhi
Thai phụ bị quai bị trong 3 tháng đầu mang thai có thể bị sảy thai hoặc trẻ sinh ra bị dị dạng. Nếu bị quai bị ở 3 tháng cuối của thai kỳ có thể thai lưu hoặc sinh non.
Ngoài những biến chứng phổ biến trên đây thì người lớn bị quai bị còn có thể đối diện với một số biến chứng khác như:
- Viêm tuyến lệ.
- Viêm tuyến giáp.
- Viêm cơ tim.
- Viêm dây thần kinh thị giác.
- Viêm phổi.
- Viêm thanh khí phế quản.
- Xuất huyết giảm tiểu cầu.
- Chức năng gan bị rối loạn.
2.2. Cách giảm nhẹ các triệu chứng quai bị cho người lớn
Người lớn bị quai bị có thể chủ động thực hiện các biện pháp có lợi cho việc đẩy lùi bệnh như:
Người lớn bị quai bị nên sớm gặp bác sĩ để được điều trị tích cực, ngăn ngừa biến chứng
- Đến gặp bác sĩ ngay nếu có dấu hiệu đau ở vùng mang tai. Có không ít trường hợp nhầm lẫn viêm tuyến nước bọt do tác nhân khác chứ không phải quai bị nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp chẩn đoán đúng bệnh để biết cách xử trí cho đúng, có như thế mới tránh được nguy cơ bị biến chứng nguy hại.
- Giảm nhẹ triệu chứng bệnh bằng thuốc giảm đau và thuốc hạ sốt có sự tham vấn ý kiến của bác sĩ.
- Chườm mát để bớt đau, bớt sưng tuyến nước bọt.
- Bù nước bằng cách uống điện giải và uống càng nhiều nước càng tốt.
- Tránh ăn đồ ăn cứng, gia vị có tính cay nóng hoặc acid. Thay vào đó hãy chọn thức ăn mềm để dễ nhai nuốt.
- Chỉ khi có bội nhiễm và được bác sĩ chỉ định mới được phép dùng kháng sinh.
- Không tiếp xúc với người khác để tránh nguy cơ lây lan dịch cho cộng đồng.
- Khi có dấu hiệu viêm buồng trứng, viêm tinh hoàn nên đến bệnh viện ngay để được theo dõi chặt chẽ và điều trị tích cực để tránh các biến chứng đáng tiếc.
Từ những chia sẻ trên đây có thể thấy người lớn bị quai bị có thể sẽ phải đối mặt với rất nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không biết cách xử trí với bệnh. Vì thế, chủ động đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị bệnh từ sớm được xem là giải pháp hữu hiệu để ngăn ngừa nguy cơ này.
Nếu bạn đang nghi ngờ dấu hiệu quai bị hãy liên hệ ngay với chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC: 1900565656 để được hướng dẫn cách thức chẩn đoán bệnh nhanh và chính xác nhất, từ đó chủ động có biện pháp khắc chế bệnh trước những biến chứng nguy hiểm cho chính mình.
