Buồn nôn là một cảm giác khó chịu có thể xuất hiện đột ngột và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của bạn. Cũng có người rất hay buồn nôn vì nhạy cảm với mùi hoặc vị một cách quá mức. Trường hợp này, buồn nôn chỉ là một phản ứng tạm thời của cơ thể. Nhưng trong không ít trường hợp, tự nhiên buồn nôn là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Vậy nguyên nhân nào gây ra buồn nôn và khi nào bạn cần đi khám bác sĩ?
Buồn nôn là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe
Buồn nôn là một cảm giác khó chịu quen thuộc mà hầu hết chúng ta đều trải qua ít nhất một lần trong đời. Buồn nôn là cảm giác khó chịu ở vùng thượng vị, thường đi kèm cảm giác muốn nôn mửa. Nó có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ kéo dài khiến người bệnh mệt mỏi, chán ăn.
Đôi khi, buồn nôn còn đi kèm với các triệu chứng khác gây triệu chứng chóng mặt buồn nôn, nhức đầu buồn nôn, buồn nôn nhưng không nôn được, đổ mồ hôi… làm tăng thêm sự khó chịu và lo lắng.
Tuy nhiên, buồn nôn không phải là một bệnh lý riêng biệt mà là một triệu chứng đa diện. Nó có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề về tiêu hóa (ngộ độc thực phẩm, viêm dạ dày…) đến các rối loạn thần kinh (đau nửa đầu, chóng mặt), hay thậm chí là các vấn đề tâm lý (căng thẳng, lo âu). Theo thống kê, buồn nôn là một trong những lý do phổ biến nhất khiến người bệnh tìm đến cơ sở y tế, chiếm khoảng 5% số lượt khám tại các phòng cấp cứu.
Việc xác định nguyên nhân tự nhiên buồn nôn đòi hỏi sự xem xét kỹ lưỡng các triệu chứng đi kèm và tiền sử bệnh của bệnh nhân. Chỉ khi hiểu rõ nguyên nhân, bác sĩ mới có thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.
Tự nhiên buồn nôn do nguyên nhân nào?
Có nhiều nguyên nhân gây buồn nôn khó chịu có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn liên quan đến hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, nội tiết tố, tâm lý, thậm chí cả các tác nhân bên ngoài.
Hệ tiêu hóa thường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây cảm giác buồn nôn. Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn, virus hoặc độc tố có thể gây ra buồn nôn và nôn mửa dữ dội. Các bệnh lý viêm nhiễm như viêm dạ dày ruột, viêm túi mật, viêm tụy cũng thường đi kèm với triệu chứng này. Táo bón, tiêu chảy hoặc hội chứng ruột kích thích cũng có thể gây cảm giác buồn nôn khó chịu.
Các vấn đề về nội tiết và chuyển hóa cũng là nguyên nhân không thể bỏ qua. Phụ nữ mang thai thường trải qua cơn ốm nghén với triệu chứng buồn nôn và nôn, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ. Hạ đường huyết, suy thận, suy gan cũng có thể gây buồn nôn do sự mất cân bằng điện giải và tích tụ các chất độc trong cơ thể.
Ảnh hưởng liên quan đến hệ thần kinh cũng có thể khiến chúng ta tự nhiên buồn nôn. Đau nửa đầu (Migraine) thường kèm theo buồn nôn và nôn ói, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chóng mặt, say tàu xe cũng gây ra cảm giác buồn nôn do sự mất cân bằng trong hệ thống tiền đình. Mặc dù hiếm gặp, chấn thương sọ não hoặc u não, cũng có thể gây buồn nôn dai dẳng.
Ngoài ra, căng thẳng, lo âu, trầm cảm và các rối loạn ăn uống cũng có thể gây triệu chứng buồn nôn. Tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc giảm đau, kháng sinh, hóa trị, thuốc tránh thai cũng có thể là nguyên nhân khiến chúng ta buồn nôn. Cuối cùng, mất nước, tiếp xúc với mùi hoặc hình ảnh khó chịu, say nắng cũng là những nguyên nhân gây buồn nôn thường gặp.
Biện pháp giảm buồn nôn tại nhà
Khi cơn buồn nôn bất chợt ập đến, ngoài việc tìm kiếm sự trợ giúp y tế khi cần thiết, bạn có thể áp dụng một số cách hết buồn nôn tại nhà để xoa dịu cảm giác khó chịu này.
Bạn hãy bắt đầu bằng việc tìm một không gian yên tĩnh, thoáng mát để nằm xuống và thư giãn, nhắm mắt lại và hít thở sâu. Theo một nghiên cứu năm 2017 trên tạp chí Explore, các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu có thể làm giảm đáng kể mức độ buồn nôn ở những bệnh nhân ung thư đang điều trị hóa trị.
Nếu tự nhiên buồn nôn cùng cảm giác đói, hãy thử ăn nhẹ với các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, tránh các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc có mùi mạnh vì chúng có thể kích thích dạ dày và làm tăng cảm giác buồn nôn. Bạn cũng cần hạn chế các tác nhân kích thích như mùi mạnh, thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn và caffeine. Những chất này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng buồn nôn.
Ngoài ra, một số biện pháp tự nhiên cũng có thể giúp giảm buồn nôn hiệu quả. Gừng, bạc hà và chanh đã được chứng minh là có tác dụng chống nôn và giảm buồn nôn. Bạn có thể uống trà gừng, ngậm kẹo gừng, nhai lá bạc hà hoặc ngửi tinh dầu chanh để giảm bớt cảm giác khó chịu.
Tự nhiên buồn nôn khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu buồn nôn kèm theo nôn mửa nhiều, bạn nên uống nhiều nước lọc hoặc nước điện giải để tránh mất nước và bù đắp lượng chất điện giải đã mất. Mặc dù buồn nôn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng có những trường hợp bạn cần gặp bác sĩ ngay lập tức:
- Buồn nôn kéo dài: Nếu cảm giác buồn nôn kéo dài hơn hai ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tìm hiểu nguyên nhân.
- Buồn nôn kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng: Nếu buồn nôn đi kèm với các triệu chứng như đau bụng dữ dội, nôn ra máu, sốt cao, cứng cổ, thay đổi thị lực, yếu liệt tay chân hoặc mất ý thức, hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức, vì đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng.
- Buồn nôn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt: Nếu buồn nôn khiến bạn không thể ăn uống, làm việc hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị.
Cảm giác buồn nôn là một triệu chứng phổ biến, có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc nhận biết các triệu chứng đi kèm và tìm đến sự tư vấn của bác sĩ khi cần thiết là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe.
Những nguyên nhân gây buồn nôn kể trên đều có thể gây những cơn buồn nôn và nôn ói đột ngột, khiến bạn bất ngờ và cảm thấy khó chịu. Nếu bạn thấy mình thường buồn nôn dù không say xe, cảm cúm hay uống rượu bia thì hãy đi khám ngay nhé! Đừng chủ quan khi tự nhiên buồn nôn, hãy lắng nghe cơ thể và chủ động chăm sóc sức khỏe của mình bạn nhé!
