Một trong những phương pháp tránh thai là tính ngày quan hệ an toàn, dựa trên biểu đồ chu kỳ kinh nguyệt. Phương pháp này giúp phụ nữ xác định những ngày có nguy cơ cao và thấp để từ đó lựa chọn các biện pháp phòng ngừa phù hợp. Hãy cùng tìm hiểu cách sử dụng biểu đồ tính ngày quan hệ an toàn để đạt hiệu quả tránh thai và bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Tìm hiểu về chu kỳ kinh nguyệt
Để áp dụng biểu đồ tính ngày quan hệ an toàn để tránh thai, việc hiểu chu kỳ kinh nguyệt là vô cùng quan trọng. Chu kỳ kinh nguyệt là chu kỳ thời gian từ ngày đầu của kỳ kinh này đến ngày đầu của kỳ kinh tiếp theo. Trung bình, chu kỳ kéo dài khoảng 28 ngày, nhưng có thể dao động từ 21 - 35 ngày ở nhiều phụ nữ. Chu kỳ này giúp sản xuất trứng và tạo môi trường trong tử cung để tiếp nhận trứng đã thụ tinh nếu có.
Các giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt:
- Giai đoạn hành kinh: Đây là giai đoạn mà lớp niêm mạc tử cung bong ra và ra ngoài cơ thể qua âm đạo, biểu hiện qua việc chảy máu. Giai đoạn này kéo dài khoảng 3 đến 5 ngày, chứa máu, tế bào niêm mạc tử cung và dịch nhầy.
- Giai đoạn nang trứng: Tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh đến khi trứng rụng. Trong giai đoạn này, tuyến yên tiết ra hormone kích thích nang trứng, dẫn đến sự phát triển của một trứng trưởng thành trong một nang trứng. Niêm mạc tử cung cũng dày lên để chuẩn bị cho trứng đã thụ tinh làm tổ.
- Giai đoạn rụng trứng: Nồng độ estrogen cao trong cơ thể kích thích vùng dưới đồi sản xuất hormone giải phóng gonadotropin, khiến tuyến yên sản xuất nhiều hơn hormone luteinising (LH) và FSH. Nồng độ LH cao gây ra sự rụng trứng, với trứng được phóng vào ống dẫn trứng. Trứng có thể tồn tại khoảng 24 giờ sau khi rụng và cần được thụ tinh trong khoảng thời gian này.
- Giai đoạn hoàng thể: Sau khi trứng rụng, nang trứng vỡ chuyển thành cấu trúc gọi là hoàng thể, giải phóng progesterone và estrogen để duy trì độ dày của niêm mạc tử cung. Nếu trứng được thụ tinh, hoàng thể sẽ tiếp tục sản xuất hormone để hỗ trợ thai kỳ. Nếu không, hoàng thể sẽ thoái hóa, nồng độ progesterone giảm, dẫn đến bong lớp niêm mạc tử cung và bắt đầu một kỳ kinh mới.
Tránh thai bằng biểu đồ tính ngày quan hệ an toàn
Biểu đồ tính ngày quan hệ an toàn là gì?
Biểu đồ tính ngày quan hệ an toàn là một phương pháp tránh thai tự nhiên dựa trên việc theo dõi chu kỳ kinh nguyệt để xác định các ngày có nguy cơ thụ thai cao và thấp. Bằng cách ghi chép, phân tích chu kỳ kinh nguyệt, phụ nữ có thể dự đoán những ngày nào trứng rụng và khi nào là thời điểm nguy cơ cao để từ đó áp dụng các biện pháp phòng ngừa hợp lý.
Cách tính ngày an toàn
Chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới thường kéo dài từ 28 đến 32 ngày. Trong chu kỳ này, ngày an toàn để quan hệ tình dục được phân chia thành ba giai đoạn:
- Giai đoạn an toàn tương đối: Từ ngày đầu tiên của chu kỳ đến ngày thứ 9. Trong giai đoạn này, mặc dù trứng chưa rụng, nhưng vì tinh trùng có thể sống từ 2 - 3 ngày trong cơ thể nữ giới, nên vẫn có khả năng thụ thai nếu trứng rụng sớm hơn dự đoán.
- Giai đoạn an toàn tuyệt đối: Đối với chu kỳ kinh dài 28 ngày, ngày an toàn tuyệt đối kéo dài từ ngày 18 đến ngày 28 của chu kỳ. Đây là khoảng thời gian sau khi trứng đã rụng và đang phân hủy, vì vậy xác suất mang thai rất thấp.
- Giai đoạn nguy hiểm: Từ ngày thứ 9 đến ngày thứ 18 của chu kỳ, là giai đoạn có nguy cơ cao nhất về thụ thai. Do đó, để tránh thai ngoài ý muốn, nữ giới nên hạn chế quan hệ tình dục trong khoảng thời gian này.
Chu kỳ kinh nguyệt tính như thế nào?
Để áp dụng biểu đồ tính ngày quan hệ an toàn dựa trên chu kỳ kinh nguyệt, bạn có thể làm theo các bước sau:
Bước 1: Xác định chu kỳ kinh nguyệt của bạn.
Bắt đầu bằng cách ghi lại ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt hiện tại và ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt kế tiếp. Đo khoảng thời gian giữa hai ngày này để xác định độ dài của chu kỳ kinh nguyệt.
Bước 2:
- Tính ngày rụng trứng: Lấy số ngày ngắn nhất của các chu kỳ và trừ đi 18. Ví dụ, nếu chu kỳ ngắn nhất là 27 ngày, thì ngày rụng trứng sẽ khoảng ngày thứ 9 của chu kỳ (27 - 18 = 9). Lấy số ngày dài nhất của các chu kỳ và trừ đi 11. Ví dụ, nếu chu kỳ dài nhất là 31 ngày, thì khoảng thời gian dễ thụ thai sẽ kết thúc vào ngày thứ 20 của chu kỳ (31 - 11 = 20).
- Tính ngày an toàn: Khoảng thời gian dễ thụ thai sẽ nằm giữa ngày thứ 9 và ngày thứ 20 của chu kỳ kinh nguyệt.
- Để đảm bảo hiệu quả cao nhất trong việc tránh thai, bạn nên tính thêm 3 ngày trước ngày thứ 9 và 3 ngày sau ngày thứ 20. Điều này sẽ tạo ra khoảng thời gian an toàn từ ngày thứ 6 đến ngày thứ 23 của chu kỳ.
Ngừa thai bằng cách tính ngày an toàn có an toàn tuyệt đối không?
Phương pháp ngừa thai bằng cách tính ngày an toàn không đảm bảo hiệu quả tuyệt đối và chỉ đạt hiệu quả khoảng 75% vì một số lý do sau:
- Chu kỳ kinh không đều: Các vấn đề như trễ kinh hoặc rong kinh có thể làm lệch ngày dự đoán, dẫn đến việc tính toán ngày an toàn không chính xác.
- Sự tồn tại của tinh trùng và trứng: Nếu trứng đã rụng nhưng chưa phân hủy hoàn toàn và tinh trùng vẫn còn sống trong cơ thể nữ giới, khả năng thụ thai vẫn có thể xảy ra.
- Ngày rụng trứng không chính xác: Nếu trứng rụng sớm hơn hoặc muộn hơn dự đoán, tinh trùng có thể vẫn có mặt trong cơ thể vào thời điểm trứng rụng, gây nguy cơ thụ thai.
- Căng thẳng: Stress có thể làm thay đổi thời gian rụng trứng, làm cho việc dự đoán ngày an toàn trở nên khó khăn hơn.
- Thiếu biện pháp phòng ngừa bổ sung: Nếu chỉ dựa vào ngày an toàn mà không sử dụng các biện pháp tránh thai bổ sung như bao cao su, thuốc tránh thai hoặc xuất tinh ngoài âm đạo, nguy cơ thụ thai vẫn tồn tại.
Việc sử dụng biểu đồ tính ngày quan hệ an toàn là một phương pháp giúp nhiều phụ nữ theo dõi và điều chỉnh thời điểm quan hệ tình dục để giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phương pháp này chỉ đạt hiệu quả khoảng 75% và không hoàn toàn đảm bảo an toàn. Do đó, phương pháp tính ngày an toàn nên được kết hợp với các biện pháp tránh thai khác để nâng cao hiệu quả bảo vệ.
