Viêm màng não ở người lớn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Huỳnh An Thiên, Bác sĩ Nội thần kinh, Khoa Khám bệnh & Nội khoa bệnh viện ĐKQT Vinmec Đà Nẵng.

Viêm màng não là một dạng bệnh nhiễm trùng của màng não và có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, bạn cũng không nên chủ quan với bệnh viêm màng não ở người lớn, bởi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: Tê liệt chân tay, động kinh, điếc, mù, phù não, hôn mê, thậm chí tử vong.

1. Viêm màng não là gì? Biểu hiện viêm màng não ở người lớn

Màng não làm nhiệm vụ bảo vệ bao bọc xung quanh não và tủy sống.

Viêm màng não là một dạng nhiễm trùng ở các lớp mô quanh não bộ và tủy sống và thường do vi khuẩn HI, phế cầu, mô cầu hoặc do virut, ký sinh, nấm gây ra.

Bệnh viêm màng não ở người lớn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Nếu phát hiện một trong những biểu hiện sau đây bạn cần đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế chuyên khoa gần nhất để làm xét nghiệm và đưa ra hướng điều trị kịp thời:

• Sốt.
• Đau đầu.
• Cứng gáy.
• Sợ ánh sáng.
• Buồn nôn, nôn.
• Một số dấu hiệu rối loạn chức năng não như: Lơ mơ, lú lẫn, hôn mê cấp tính trong vài giờ đến vài ngày hoặc có thể kéo dài hàng tuần. Hầu như các triệu chứng đều xuất hiện không rõ ràng, gặp ở cả nhóm người cao tuổi, nhất là khi có bệnh kèm theo (đái đường, bệnh gan, bệnh thận), bệnh nhân giảm bạch cầu trung tính, bệnh nhân suy giảm miễn dịch khác như người ghép tạng, bệnh nhân HIV/AIDS.

Tuy nhiên, ở một số trường hợp khác có thể có những biểu hiện khác mà chúng tôi nêu ra trên đây. Vì vậy, bạn có thể tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa tại bệnh viện Vinmec về những triệu chứng thường gặp bệnh viêm màng não ở người lớn.

2. Viêm màng não ở người lớn do nguyên nhân nào?

2.1. Viêm màng não do vi khuẩn

Viêm màng não do vi khuẩn là một trong những dạng nguy hiểm nhất của viêm màng não. Ở Mỹ, trung bình mỗi năm có khoảng 3.000 - 5.000 người mắc bệnh.

Khoảng 20 - 25% bệnh nhân bị viêm màng não do vi khuẩn tử vong, mặc dù đã được điều trị kịp thời. Nếu trong vòng 24h viêm màng não do vi khuẩn tiến triển nhanh thì tỷ lệ tử vong có thể lên đến 50%.

2.2. Viêm màng não do virus

Viêm màng não ở người lớn do virus rất khó phát hiện vì biểu hiện rất giống với người bị cảm cúm.

2.3. Viêm màng não do HI

Nguyên nhân thứ 3 gây ra viêm màng não ở người lớn là do vi khuẩn Hemophilus influenzae týp B (HI). Vi khuẩn này thường gặp ở mũi và họng, lây truyền từ người này sang người khác qua hắt hơi, ho và tuyến nước bọt.

2.4. Viêm màng não do mô cầu

Viêm màng não mô cầu thường xuất hiện quanh năm, nhưng thời điểm được chuẩn đoán có tỷ lệ người mắc cao nhất là Xuân - Hè.

Viêm màng não do mô cầu thường lây qua đường hô hấp và qua tiếp xúc với bàn tay, vật dụng cá nhân bị nhiễm vi khuẩn của bệnh nhân. Và đặc biệt có tỷ lệ tử vong khá cao nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Nghiêm trọng hơn có thể để lại những di chứng về thần kinh.

2.5. Viêm màng não do phế cầu

Do loại vi khuẩn phế cầu Streptococcus pneumoniae gây nên. Những người có nguy cơ mắc viêm màng não do phế cầu cao là người nghiện rượu, viêm xoang, đái tháo đường viêm xoang, viêm tai giữa vết thương sọ não,...

Biểu hiện mà chúng ta có thể thấy rõ nhất là sốt cao từ 39-40 độ liên tục kèm theo nhức đầu, đau mỏi cơ khớp,... Trường hợp nhiễm khuẩn huyết thì sốt cao dao động, trụy tim mạch, tụt huyết áp, nước tiểu ít, sốc,...

3. Phương pháp phòng và điều trị bệnh viêm màng não ở người lớn

Ý thức được lối sống sinh hoạt khoa học sẽ giúp bạn phòng tránh hoặc giảm thiểu tình trạng diễn biến của bệnh viêm màng não ở người lớn, như:

• Rửa tay đúng cách bằng xà bông trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Ăn chín, uống sôi hạn chế các loại phomai mềm làm từ sữa chưa tiệt trùng.
• Nếu phát hiện cơ thể có dấu hiệu bất thường cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.
• Tiêm vắc xin ngừa viêm màng não ngay từ khi còn nhỏ.
• Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên.
• Không nên uống rượu bia, hút thuốc lá.
• Không nên tiếp xúc với người bị viêm màng não, cần phải được cách ly và phải có sự giám sát của bác sĩ 24/24.

4. Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm màng não ở người lớn

Hiện nay, các phương pháp được các bác sĩ dùng để chẩn đoán viêm màng não ở người lớn bao gồm:

• Chọc dịch não tủy: Là phương pháp thực hiện tại bệnh phòng để lấy dịch não tủy xét nghiệm nhằm xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, tác nhân gây bệnh và sự nhạy cảm của vi sinh vật đối với các sản phẩm thuốc.
• Xét nghiệm máu: Đây là việc cần thiết để đánh giá mức độ nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, có thể cần phải cấy máu để xác định tác nhân gây bệnh.
• Xét nghiệm vật lý - chụp hình (CT, MRI): Đây là một trong những phương pháp chuẩn đoán hiện đại được sử dụng để chẩn đoán các biến chứng của viêm màng não ảnh hưởng đến não.

Nếu bị mắc viêm màng não bệnh nhân cần phải nhập viện và điều trị bằng thuốc kháng sinh, liểu cao phổi hợp đường tĩnh mạch theo phác đồ (đối với viêm màng não do vi khuẩn).

Tùy từng loại viêm màng não mà có hướng điều trị khác nhau. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, nếu phát hiện cơ thể bất thường cần đến ngay bệnh viện để làm xét nghiệm.

Tại Vinmec với đầy đủ trang thiết bị, máy móc hiện đại, quy tụ đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm sẽ là địa chỉ tin cậy cho mọi nhà, hạn chế tối đa những nguy cơ về bệnh viêm màng não ở người lớn.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.