Chăn nuôi gia cầm: Những lợi ích và thách thức của ngành nông nghiệp Việt Nam
Chăn nuôi gia cầm là một ngành quan trọng của nông nghiệp Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội và an ninh lương thực của đất nước. Tuy nhiên, ngành chăn nuôi gia cầm cũng phải đối mặt với nhiều thách thức lớn trong bối cảnh mới. Bài viết này sẽ giới thiệu về những lợi ích và thách thức của chăn nuôi gia cầm đối với ngành nông nghiệp Việt Nam.
Những lợi ích của chăn nuôi gia cầm đối với ngành nông nghiệp Việt Nam
Chăn nuôi gia cầm là một trong những ngành sản xuất quan trọng của nông nghiệp Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội và an ninh lương thực của đất nước. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, năm 2020, tổng sản lượng gia cầm cả nước đạt 1,2 triệu tấn, tăng 6,5% so với năm 2019. Chăn nuôi gia cầm mang lại những lợi ích sau đây:
Chăn nuôi gia cầm tạo thu nhập cho hàng triệu hộ nông dân, tạo việc làm cho lao động nông thôn, tham gia vào chuỗi giá trị thực phẩm, xuất khẩu sang các thị trường quốc tế. Theo Cục Chăn nuôi, năm 2020, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gia cầm và trứng của Việt Nam đạt 800 triệu USD, tăng 15% so với năm 20192. Ngoài ra, chăn nuôi gia cầm còn góp phần vào việc phát triển các ngành liên quan như chế biến thức ăn chăn nuôi, dược thú y, thiết bị chăn nuôi, vận tải và bảo quản.
Chăn nuôi gia cầm góp phần bảo đảm an ninh lương thực, cung cấp nguồn protein chất lượng cao cho người dân, duy trì và phát huy các giống gia cầm bản địa có giá trị văn hóa. Theo Bộ Y tế, mỗi người Việt Nam tiêu thụ trung bình 13kg thịt gia cầm và 100 quả trứng mỗi năm. Các giống gia cầm bản địa như gà ri, gà ác, gà tre, vịt Cổ Lọ hay ngan Tây Hồ không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn là biểu tượng của văn hóa dân gian.
Đặc biệt, ngành du lịch trong nước và quốc tế đã sôi động trở lại; các trường học đã lại hoạt động bình thường, chắc chắn nhu cầu tiêu thụ thực phẩm sẽ tăng hơn so nhăng năm gần đây, theo đó nhu cầu thịt và trứng gia cầm cũng sẽ tăng theo. Đây là cơ hội để ngành chăn nuôi gia cầm lấy lại đà tăng trưởng, dự báo của VIPA là chăn nuôi gia cầm sẽ phục hồi trong quý II/2023.
Chăn nuôi gia cầm có thể tận dụng các nguồn thức ăn phụ phẩm từ nông nghiệp, giảm thiểu lượng rác thải sinh học, sử dụng phân gia cầm làm phân bón hữu cơ. Theo Cục Chăn nuôi, năm 2020, tổng lượng phụ phẩm từ nông nghiệp được sử dụng làm thức ăn cho gia cầm đạt 15 triệu tấn. Phân gia cầm có chứa nhiều chất dinh dưỡng như nitơ, photpho, kali và các vi sinh vật có lợi cho cây trồng.
Hiện nay, nhà nước đã ban hành nhiều chính sách mới, trong đó có chính sách tài khóa, tiền tệ, an sinh xã hội… đây cũng là động lực thúc đẩy tăng nhu cầu tiêu dùng, theo đó, sản phẩm và trứng gia cầm cũng sẽ được tiêu thụ mạnh hơn.
Ngành chăn nuôi gia cầm trước những thách thức mới
Bước sang năm 2023, ngành chăn nuôi gia cầm Việt Nam đã le lói một số cơ hội nhưng nhưng có nhiều thách thức hiển hiện phía trước. Theo Cục Chăn nuôi, ngành chăn nuôi gia cầm sẽ đối mặt với nhiều thách thức. Cụ thể đó là:
Tình hình tình hình dịch Covid-19 trên người ở trong nước vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ và đang có dấu hiệu diễn biến phức tạp trở lại. Cùng với đó, giá của các mặt hàng đầu vào (đặc biệt là giá TACN) ở mức cao, đã gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp và người chăn nuôi khi chi phí sản xuất tăng cao. Hơn nữa, ngành chăn nuôi gia cầm liên tục bị tấn công bởi các dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm gia cầm, dịch tả lợn Châu Phi, dịch tai xanh… Các dịch bệnh này không chỉ gây thiệt hại lớn về số lượng và chất lượng đàn gia cầm, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của người tiêu dùng.
Biến đổi khí hậu và một số dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên đàn gia cầm (Cúm gia cầm) vẫn diễn ra tại một số địa phương ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và kế hoạch đảm bảo tăng trưởng ngành chăn nuôi. Nhận thức, áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học của người chăn nuôi còn hạn chế; công tác vệ sinh môi trường và phòng bệnh còn nhiều bất cập, chưa chủ động được trong phòng bệnh.
Ngành chăn nuôi gia cầm có thể gây ô nhiễm môi trường do xả thải chất thải chưa qua xử lý, gây kháng thuốc do sử dụng thuốc kháng sinh quá mức, gây mất đa dạng sinh học do suy giảm các giống gia cầm bản địa. Để bảo vệ môi trường, ngành chăn nuôi gia cầm cần tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, ứng dụng các giải pháp xử lý chất thải, hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh, bảo tồn và phát triển các giống gia cầm bản địa.
Giá của các mặt hàng đầu vào (đặc biệt là giá thức ăn chăn nuôi) ở mức cao, dẫn tới chi phí sản xuất tăng cao. Thị trường tiêu thụ gia cầm bất ổn và giá sản phẩm đầu ra xuống sâu (có thời điểm giá bán một số sản phẩm gia cầm chỉ bằng 2/3 giá thành sản xuất), khiến ngành hàng này lao đao. Để ổn định giá cả và thị trường, ngành chăn nuôi gia cầm cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích và quản lý hợp lý.
Ngành chăn nuôi gia cầm còn thiếu hụt các chính sách hỗ trợ, quy định pháp luật, cơ chế giám sát và kiểm tra, hệ thống thông tin và tư vấn. Công tác quản lý giống còn nhiều bất cập, chưa có được hệ thống giống hoàn chỉnh, các địa phương chưa chủ động được con giống chất lượng cao, người chăn nuôi còn sử dụng con thương phẩm làm giống; việc nhập con giống, sản phẩm chăn nuôi không rõ nguồn gốc còn diễn ra thường xuyên và diễn biến rất phức tạp. Ngành chăn nuôi gia cầm còn gặp khó khăn trong việc cải tiến giống, kiểm soát chất lượng sản phẩm, tiếp cận các thiết bị hiện đại.
Việc tổ chức sản xuất theo chuỗi liên kết, gắn với thị trường tiêu thụ còn hạn chế. Việc thực hiện quy trình chăn nuôi bảo đảm an toàn sinh học, đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu còn chưa được chú trọng dẫn đến sản lượng sản phẩm gia cầm xuất khẩu chưa cao, giá trị chưa lớn.
Sự suy giảm của nền kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng dẫn đến việc tạm ngừng hoạt động, cắt giảm nhân sự của nhiều doanh nghiệp lớn ảnh hưởng đến sức mua của thị trường sản phẩm chăn nuôi, trong đó có sản phẩm thịt, trứng gia cầm.
Thúc đẩy phát triển trong chăn nuôi gia cầm cùng Vietstock
Ngành chăn nuôi gia cầm nói riêng và ngành nghề chăn nuôi tại Việt Nam đang có những bước chuyển mình nổi bật, nhưng vẫn còn khá nhiều thách thức và khó khăn. Nỗ lực thúc đẩy toàn ngành kiếm tìm những giải pháp mới, triển lãm đầu ngành chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi, thủy sản và chế biến thịt tại Việt Nam được tổ chức, thuộc chuỗi triển lãm chăn nuôi tại khu vực châu Á. Đây là diễn đàn kinh doanh và khoa học, đem đến nhiều giá trị thiết thực cho ngành chăn nuôi Việt Nam.
Tổ chức từ ngày 11 đến 13 tháng 10/2023 tại Trung tâm Hội chợ & Triển lãm Sài Gòn, SECC TP.HCM, Vietstock dự kiến chào đón hơn 350 đơn vị kinh doanh và hơn 11.000 khách tham quan và chuyên gia đầu ngành.
Triển lãm sẽ mang đến thị trường ngành chăn nuôi Việt Nam đa dạng các nội dung kỹ thuật chuyên sâu, những chủ đề hội thảo kỹ thuật và khoa học đa dạng, cùng cơ hội tìm hiểu, thảo luận các vấn đề nổi bật, cấp thiết mà ngành đang đối mặt hiện nay. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp, hộ chăn nuôi nắm bắt kiến thức và cập nhật những cải tiến mới nhất.
Diễn ra đồng thời với Triển lãm Thủy sản Aquaculture Vietnam 2023, VIETSTOCK 2023, giúp khách tham quan có thể tiếp cận toàn bộ chuỗi giá trị chăn nuôi, sản xuất thức ăn chăn nuôi, chế biến thịt và thủy sản.