Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Đồng Xuân Hà - Bác sĩ Nội soi tiêu hoá - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, có chức năng trao đổi chất dinh dưỡng, phá vỡ carbohydrate, tạo glucose và giải độc cơ thể. Rối loạn chức năng gan có thể gây nên các bệnh về gan, rối loạn chuyển hóa. Do vậy, để bảo vệ lá gan, cơ thể cần dung nạp những thực phẩm tốt cho gan.
Gan có một loạt các chức năng thiết yếu như sản xuất protein, cholesterol đến lưu trữ vitamin, khoáng chất và thậm chí là carbohydrate. Đồng thời, gan cũng có chức năng giải độc khỏi cơ thể từ rượu, thuốc. Giữ cho gan luôn khỏe mạnh là biện pháp quan trọng để duy trì sức khỏe. Một số thực phẩm và đồ uống tốt nhất tốt cho gan bao gồm:
1. Cà phê
Để tăng cường sức khỏe của gan thì cà phê được coi là lựa chọn tốt nhất. Uống cà phê làm giảm nguy cơ xơ gan gây tổn thương gan vĩnh viễn ở những người mắc bệnh gan mạn tính. Nó cũng làm giảm nguy cơ phát triển bệnh gan, ung thư gan và gan nhiễm mỡ. Các hợp chất trong cà phê cũng giúp men gan loại bỏ các chất gây ung thư khỏi cơ thể.
Cà phê có khả năng ngăn chặn sự tích tụ chất béo và collagen, đây là 2 nguyên nhân chính gây ra các bệnh về gan.
Cà phê cũng làm giảm viêm và tăng mức độ glutathione chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa vô hiệu hóa các gốc tự do có hại, được sản xuất tự nhiên trong cơ thể và có thể gây tổn hại cho các tế bào.
Mặc dù cà phê có nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là gan nhưng chúng ta chỉ nên uống 1 ly cà phê vào buổi sáng.
2. Bột yến mạch
Bổ sung yến mạch vào chế độ ăn chính là cách dễ dàng để bổ sung chất xơ, các chất xơ trong yến mạch đặc biệt có lợi cho gan. Chất xơ là một chất quan trọng để tiêu hóa. Yến mạch và bột yến mạch có nhiều hợp chất gọi là beta-glucans. Chúng giúp điều chỉnh hệ thống miễn dịch và chống viêm và chống lại bệnh tiểu đường, béo phì. Hợp chất beta-glucans từ yến mạch giúp giảm lượng chất béo được lưu trữ trong gan cũng có thể giúp bảo vệ gan.
Khi lựa chọn yến mạch, nên chọn yến mạch nguyên chất, bởi bột yến mạch đóng gói có thể có thể chứa bột hoặc đường không có lợi cho cơ thể.
3. Trà xanh
Trà xanh thực sự có lợi cho sức khỏe nói chung và sức khỏe của gan nói riêng. Trong trà xanh có nhiều chất chống oxy hóa, cải thiện nồng độ men gan, giảm căng thẳng oxy hóa và chất béo tích tụ trong gan
4. Tỏi
Tỏi đặc biệt tốt cho gan, nhất là đối với những bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Ăn tỏi làm giảm trọng lượng cơ thể và hàm lượng chất béo ở những người gan nhiễm mỡ.
5. Quả mọng
Các loại quả mọng như: việt quất, quả mâm xôi có chứa chất chống oxy hóa được gọi là polyphenol giúp bảo vệ gan khỏi bị tổn thương. Ăn các loại quả mọng hay nước ép của chúng đều giúp cho gan khỏe mạnh.
Ngoài ra, quả việt quất giúp tăng phản ứng miễn dịch tế bào và các enzyme chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa có trong các loại quả mọng làm chậm sự phát triển của tổn thương và xơ hóa, sự phát triển của mô sẹo trong gan.
6. Nho
Nho, đặc biệt là nho đỏ và tím, chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi cho sức khỏe như: resveratrol. Nho đem lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau như: giảm viêm, ngăn ngừa tăng mức độ chống oxy hóa, cải thiện chức năng gan.
7. Bưởi
Bưởi chứa chất chống oxy hóa bảo vệ gan một cách tự nhiên. Hai chất chống oxy hóa chính được tìm thấy trong bưởi là naringenin và naringin.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những chất chống oxy hóa này có thể làm giảm sự phát triển của xơ gan. Một thí nghiệm khác được thực hiện trên chuột được cho ăn chế độ ăn nhiều chất béo, naringenin đã giảm lượng chất béo trong gan và tăng số lượng enzyme cần thiết để đốt cháy chất béo, có thể giúp ngăn ngừa chất béo dư thừa tích tụ. Đồng thời, chất naringin đã được chứng minh là cải thiện khả năng chuyển hóa rượu và chống lại một số tác động tiêu cực của rượu.
8. Quả lê gai
Quả của xương rồng lê gai (hay còn gọi là cây lưỡi long) có tên khoa học là Opuntia ficus-indica, là một loại xương rồng ăn được. Chúng từ lâu đã được sử dụng trong Y Học Cổ Truyền như một phương pháp điều trị loét, vết thương, mệt mỏi và bệnh gan.
Quả lê gai giúp bình thường hóa nồng độ enzyme và cholesterol. Nghiên cứu này cho thấy nước ép làm giảm lượng tổn thương oxy hóa và tổn thương gan sau khi uống rượu và giúp giữ cho mức độ chống oxy hóa và viêm ổn định
9. Thực phẩm thực vật nói chung
Bơ và các thực phẩm thực vật khác có chứa các hợp chất giúp bảo vệ sức khỏe gan. Những loại thực phẩm sau đều đem lại các lợi ích sức khỏe khác nhau, mọi người nên bổ sung vào chế độ ăn uống:
- Bơ
- Chuối
- Lúa mạch
- Củ cải đường và nước ép củ cải
- Bông cải xanh
- Gạo lức
- Cà rốt
- Chanh
- Đu đủ
- Dưa hấu
Trong đó, nước ép củ cải đường là một nguồn nitrat và chất chống oxy hóa betalain có lợi cho sức khỏe của tim và giảm tổn thương do oxy hóa và viêm. Đồng thời làm tăng các enzyme giải độc tự nhiên.
Rau họ cải như: mầm Brussels, bông cải xanh và rau mù tạt được biết đến với hàm lượng chất xơ cao và hương vị đặc biệt. Chúng chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi. Mầm Brussels và chiết xuất mầm bông cải xanh làm tăng mức độ enzyme giải độc và bảo vệ gan khỏi bị tổn thương.
10. Cá béo
Cá béo chứa axit béo omega-3, là chất béo lành mạnh làm giảm viêm và giảm các nguy cơ mắc bệnh tim. Các chất béo được tìm thấy trong cá béo cũng có lợi cho gan, giúp ngăn ngừa chất béo tích tụ, giữ mức enzyme bình thường, chống viêm và cải thiện tình trạng kháng insulin.
11. Quả hạch
Quả hạch có nhiều chất béo, chất dinh dưỡng bao gồm vitamin E chống oxy hóa và các hợp chất thực vật có lợi. Ăn hạt giúp cải thiện nồng độ men gan ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Các loại hạt nói chung và quả hạch nói riêng thường chứa axit béo không bão hòa, vitamin E và chất chống oxy hóa. Các hợp chất này có thể giúp ngăn ngừa gan nhiễm mỡ, cũng như giảm viêm và stress oxy hóa.
Ăn các loại hạt như quả óc chó, hạnh nhân mỗi ngày có thể giúp duy trì sức khỏe gan. Mọi người cũng không nên ăn quá nhiều vì các loại hạt có lượng calo cao.
12. Dầu ô liu
Ăn quá nhiều chất béo không tốt cho gan nhưng dầu ô liu được coi là một chất béo lành mạnh vì đem lại nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt là đối với gan và tim. Ăn dầu ô liu giúp ít tích lũy chất béo trong gan, cải thiện độ nhạy insulin và cải thiện nồng độ men gan trong máu.
Sự tích tụ chất béo trong gan là một phần của giai đoạn đầu của bệnh gan. Do đó, dầu ô liu có tác dụng tích cực đối với mỡ gan. Thêm dầu ô liu vào chế độ ăn uống có thể giúp giảm căng thẳng oxy hóa và cải thiện chức năng gan. Điều này là do hàm lượng axit béo không bão hòa cao trong dầu.
13. Các thực phẩm nên tránh xa để bảo vệ lá gan
- Đồ ăn nhiều dầu mỡ như: thực phẩm chiên, thức ăn nhanh và đồ ăn từ nhiều nhà hàng, khoai tây chiên và các loại hạt cũng có thể có nhiều chất béo đáng ngạc nhiên.
- Thực phẩm giàu tinh bột: bánh mì, mì ống và bánh hoặc đồ nướng.
- Đường: Cắt giảm lượng đường và thực phẩm có đường như ngũ cốc, đồ nướng và kẹo có thể giúp giảm căng thẳng cho gan.
- Muối.
- Rượu: Rượu, bia thực sự là chất độc đối với gan. Nếu muốn bảo vệ lá gan khỏe mạnh bạn hãy tránh xa rượu, bia.
Tóm lại, gan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Để tránh nguy cơ mắc phải các bệnh về gan, bạn nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung các loại thực phẩm kể trên. Đồng thời tránh xa các loại đồ ăn, đồ uống, chất kích thích gây hại cho gan.
Việt Nam hiện xếp thứ 5 trên thế giới về tỷ lệ mắc ung thư gan. Để phòng ngừa ung thư gan, chỉ ăn uống khoa học là không đủ, bạn còn cần thực hiện các phương pháp tầm soát cần thiết để phát hiện sớm dấu hiệu của bệnh, từ đó có phác đồ điều trị kịp thời.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp cho khách hàng Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư gan, dành cho các đối tượng khách hàng sau:
- Các khách hàng có yếu tố nguy cơ mắc bệnh ung thư gan - đặc biệt là khách hàng có tiền sử gia đình bị bệnh lý ung thư gan
- Khách hàng bị xơ gan do mọi nguyên nhân, hay gặp do virus, rượu.
- Khách hàng viêm gan B mạn tính, viêm gan C mạn tính
- Người nghiện rượu hoặc uống rượu thường xuyên
- Người ăn phải thực phẩm hư hỏng có chứa độc tố alfatoxin (do nấm mốc trong lạc và các loại hạt).
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: medicalnewstoday.com; healthline.com; webmd.com
